Theo Phó Thủ tướng Lê Thành Long, việc xây dựng dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân nhằm thể chế hóa quy định của Hiến pháp về quyền con người, quyền công dân, quyền riêng tư của cá nhân, sự bất khả xâm phạm về thân thể, nhà ở, thư tín, quyền bảo vệ bí mật cá nhân, trong đó có thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình.

Trong chương trình làm việc Kỳ họp thứ 9, chiều ngày 5/5/2025, Quốc hội đã nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra Dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Tờ trình dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết, Dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân trên cơ sở phát triển quy định của Nghị định số 13/2023/NĐ-CP gồm 07 Chương, 68 Điều.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long

Nỗ lực hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân

Việc xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân, tạo hành lang pháp lý cho công tác bảo vệ cũng như nâng cao năng lực bảo vệ cho các tổ chức, cá nhân trong nước tiếp cận trình độ quốc tế, khu vực, từ đó đẩy mạnh sử dụng dữ liệu cá nhân đúng pháp luật phục vụ phát triển kinh tế, xã hội.

Dự luật cũng nhằm cụ thể hóa các chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về quyền con người, quyền công dân, quyền riêng tư, an ninh mạng, công nghệ thông tin và cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Chính phủ điện tử, Chính phủ số, kinh tế số, trực tiếp là Nghị quyết 30-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược An ninh mạng quốc gia, Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Luật Dữ liệu 2024, Luật An ninh mạng 2018, Luật An toàn thông tin mạng 2015.

Trên cơ sở phát triển quy định của Nghị định số 13/2023/NĐ-CP Bảo vệ dữ liệu cá nhân, dự thảo Luật bổ sung 2 nội dung mới là: 1 chương quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân trong quá trình sử dụng dữ liệu cá nhân phục vụ kinh doanh, 1 chương quy định về biện pháp, điều kiệm bảo đảm bảo vệ dữ liệu cá nhân. Dự thảo cũng đưa ra 7 nguyên tắc bảo vệ dữ liệu cá nhân, bao gồm hợp pháp, minh bạch, đúng mục đích, hạn chế, chính xác, an ninh, giới hạn thời gian lưu trữ và trách nhiệm giải trình.

Báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày nêu rõ, Ủy ban nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật, nhằm thiết lập cơ sở pháp lý cho công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân, ngăn chặn hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân, nâng cao trách nhiệm của các bên liên quan. Luật cũng phù hợp với chủ trương của Đảng về chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội  đánh giá, dữ liệu cá nhân không chỉ liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của chủ thể dữ liệu là cá nhân, mà còn là nguồn tài nguyên chính để thực hiện chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, xây dựng xã hội số. Do đó, việc xây dựng dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân là hết sức cần thiết, đáp ứng yêu cầu bảo vệ dữ liệu cá nhân, phòng ngừa và ngăn chặn các hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại đánh giá hồ sơ dự án Luật đáp ứng yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, thảo luận. Tuy nhiên, cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện bố cục dự thảo cho cân đối, logic, phù hợp với mục tiêu, tránh chồng chéo và bảo đảm tính khả thi trong thực tiễn.

Ủy ban cũng lưu ý một số điểm cần rà soát và hoàn thiện. Trong đó về phạm vi điều chỉnh, có ý kiến cho rằng, phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật còn rộng, bao gồm hầu hết các hoạt động liên quan đến dữ liệu cá nhân dẫn đến trùng lặp với phạm vi điều chỉnh của Luật Dữ liệu và một số luật chuyên ngành khác.

Thời điểm chín để Việt Nam thông qua và ban hành Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân

Trước đó, tại tọa đàm "Góp ý Dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân" do Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia tổ chức vào cuối tháng 4 vừa qua, các đại biểu tham dự cũng cùng quan điểm Dự thảo Luật này đang đặt ra yêu cầu cấp bách trong việc xây dựng và hoàn thiện trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc chuyển đổi số.

Bởi khi công nghệ thông tin ngày càng lan tỏa vào cuộc sống con người, người dùng càng cung cấp nhiều hơn thông tin, dữ liệu cá nhân lên không gian mạng và cho các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, từ những thông tin cơ bản tới thông tin phản ánh sinh trắc học, tâm lý, suy nghĩ và hành động.

Mức độ phổ biến của dữ liệu cá nhân trên không gian mạng tỷ lệ thuận với hậu quả xảy ra khi dữ liệu cá nhân không được bảo vệ tương xứng, đúng cách. Trong khi đó, nhận thức về bảo vệ dữ liệu cá nhân còn hạn chế; nhiều thông tin sinh trắc học, lý lịch cá nhân, mối quan hệ, tình trạng sức khỏe, tài chính được đăng tải công khai, trở thành nguồn dữ liệu cho các chương trình thu thập thông tin tự động.

Tình trạng lộ, lọt, đánh cắp, buôn bán thông tin cá nhân trên không gian mạng cũng thường xuyên diễn ra. Ngày càng nhiều chủ thể thu thập, phân tích, xử lý dữ liệu cá nhân cho mục đích khác nhau nhưng không thông báo cho khách hàng hoặc để xảy ra hành vi vi phạm về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Nhiều dịch vụ mới trên không gian mạng xuất hiện, có hoạt động thu thập, khai thác, phân tích thông tin, dữ liệu cá nhân nhưng không có cơ chế quản lý dữ liệu người dùng, đặt ra nhiều vấn đề liên quan tới an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Trên thế giới, đã có hơn 140 quốc gia ban hành văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân, gần nhất là Ấn Độ, Thái Lan và Malaysia. Và do vậy, Việt Nam cũng không thể chậm trễ hơn trong việc ban hành Luật này.

Được biết, theo Tờ trình, Chính phủ đề xuất trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến, thông qua dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV (Tháng 5/2025).