Tội phạm deepfake sử dụng AI để thúc đẩy làn sóng tống tiền ở Việt Nam

Tận dụng AI deepfake, tội phạm mạng ở Việt Nam đang tạo ra các video giả để tống tiền nạn nhân với số tiền chuộc lớn.

Deepfake là thuật ngữ ghép từ chữ deep learning nghĩa là học sâu và fake là giả. Đây là một loại kỹ thuật sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra những hình ảnh hoặc video giả mạo nhằm lừa đảo hoặc đánh lừa người xem. Điều đặc biệt của kỹ thuật này là nó cho phép tạo ra các nội dung giả mạo chân thực đến mức khó có thể phân biệt được với nội dung gốc. 

Tội phạm mạng ở Việt Nam đang sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra các video deepfake chân thực để tống tiền, đánh dấu sự thay đổi từ các chiến thuật lừa đảo truyền thống như lừa đảo qua điện thoại, email lừa đảo và lừa đảo tình cảm.

Kẻ lừa đảo thu thập dữ liệu cá nhân lấy từ các nền tảng mạng xã hội và rò rỉ, sau đó khuôn mặt của các nạn nhân sẽ được lồng ghép vào các video khiêu dâm.

Nạn nhân bị ép phải bỏ ra một số tiền lớn nếu mong muốn loại bỏ các video như vậy trước khi chúng được phát hành công khai hoặc cho gia đình, bạn bè và lãnh đạo ở nơi làm việc.

Tội phạm không phải lúc nào cũng để nguyên như vậy. Thông thường, một chuỗi các khoản thanh toán tiếp theo được yêu cầu, khiến nạn nhân bị mắc kẹt trong vòng luẩn quẩn tống tiền.

Một số trường hợp đáng chú ý phải kể đến như vào tháng 3 năm 2024, một nữ sinh trung học đã nhận được lời đe dọa sẽ đăng một video khiêu dâm có hình ảnh khuôn mặt của cô, theo The Phnom Penh Post đưa tin.

Những kẻ lừa đảo đã yêu cầu cô gái phải trả 2.000 đô la tiền chuộc, cô gái này đã phải vay tiền bạn bè và gia đình. May mắn thay, những kẻ phạm tội đã bị cảnh sát bắt giữ.

Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, nạn nhân khá trình báo vấn đề của mình lên các cấp có thẩm quyền vì lo sợ ảnh hưởng đến danh tiếng.

Họ lo sợ rằng khi báo cảnh sát, sự việc sau đó bị lọt ra ngoài, sợ điều tiếng, sợ bị sự sỉ nhục khi vị thế của họ trong xã hội cuối cùng bị tổn hại.

Những vấn đề kể trên cho phép tội phạm mạng hoạt động tự do hơn, do đó mở rộng mạng lưới của chúng và chiến thuật của chúng cũng trở nên tinh vi hơn.

Mạng lưới đang mở rộng

Vào đầu năm 2024, những kẻ lừa đảo đã nhắm vào những người nổi tiếng và các doanh nhân hàng đầu để tấn công họ, nhưng bây giờ có vẻ như những người bình thường cũng có nguy cơ bị thao túng cao hơn.

Cảnh sát đang kêu gọi công chúng sử dụng mật khẩu phức tạp hơn, hạn chế chia sẻ thông tin cá nhân trực tuyến và báo cáo ngay lập tức bất kỳ hoạt động đáng ngờ nào.

Giám đốc Kaspersky Security Ngô Tấn Vũ Khanh đã nhấn mạnh rằng deepfake là mối đe dọa khủng khiếp đối với xã hội nói chung. Ông cũng lưu ý đến thời điểm những tên trộm mạng trích xuất dữ liệu sinh trắc học từ những người vô tội và mạo danh nhân viên ngân hàng để truy cập vào tài khoản ngân hàng, tống tiền theo ý muốn.

Các nhà chức trách đang tăng cường nỗ lực truyền thông đến công chúng về cách tự bảo vệ mình tốt hơn trong cuộc chiến chống lại các vụ lừa đảo deepfake AI trên phạm vi quốc tế và không biên giới.