Những thách thức và mối đe dọa đến từ AI

Sự tăng cường tấn công dựa trên AI

Khi các tổ chức và doanh nghiệp ngày càng phụ thuộc vào công nghệ số, tội phạm mạng cũng nhanh chóng áp dụng AI để nâng cao tính hiệu quả và độ phức tạp trong các cuộc tấn công. Những công cụ như Generative AI và các mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs) đang được sử dụng để tạo ra mã độc, các email phishing, và thậm chí là video deepfake tinh vi nhằm lừa đảo nạn nhân.

Một trong những hình thức tấn công đáng chú ý là việc sử dụng deepfake để giả mạo giọng nói và khuôn mặt của các giám đốc điều hành, từ đó yêu cầu nhân viên thực hiện các giao dịch lớn. Theo một nghiên cứu từ Thomson Reuters, phần mềm mô phỏng giọng nói đã trở thành công cụ phổ biến, làm cho các hệ thống bảo mật sinh trắc học, như xác thực giọng nói, trở nên dễ bị xâm phạm.

Bên cạnh đó, các cuộc tấn công ransomware được hỗ trợ bởi AI cũng có xu hướng gia tăng mạnh mẽ. AI giúp tự động hóa quá trình lây nhiễm và mã hóa dữ liệu, làm giảm thời gian thực hiện và gia tăng độ phức tạp của cuộc tấn công, khiến việc phát hiện trở nên khó khăn hơn.

Rủi ro từ việc lạm dụng AI

Không chỉ các cuộc tấn công từ bên ngoài, mà cả rủi ro bên trong hệ thống cũng tăng lên khi AI bị lạm dụng. Một trong những vấn đề lớn là khi các mô hình AI được đào tạo trên dữ liệu thiếu chính xác hoặc không đầy đủ, dẫn đến các quyết định sai lệch và tiềm ẩn nguy cơ.

Ngoài ra, sự phụ thuộc quá mức vào AI trong các hệ thống bảo mật có thể khiến các tổ chức bỏ qua vai trò quan trọng của yếu tố con người. Việc giảm thiểu nhân lực giám sát có thể tạo ra các khoảng trống mà tội phạm mạng có thể lợi dụng. Một khảo sát của MetaCompliance chỉ ra rằng, các tổ chức cần duy trì sự cân bằng giữa việc tự động hóa bằng AI và sự can thiệp của con người để đảm bảo hiệu quả tối ưu trong việc bảo vệ an ninh mạng.

Các thách thức tại Đông Nam Á và Việt Nam

Tại khu vực Đông Nam Á, số lượng các cuộc tấn công mạng đã tăng mạnh, với Việt Nam chịu ảnh hưởng đáng kể từ các vụ tấn công này. Theo Trung tâm An ninh Mạng Quốc gia (NCSC) - Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông, năm 2023 ghi nhận tới 13.900 vụ tấn công mạng, tăng 9,5% so với năm trước.

Deepfake cũng đang trở thành một mối đe dọa lớn tại Việt Nam. Các nhóm tội phạm lợi dụng công nghệ này để thực hiện các cuộc lừa đảo qua video và giọng nói giả mạo, gây thiệt hại tài chính và làm suy giảm niềm tin của người dân vào các hệ thống kỹ thuật số.

Việc thiếu sự đồng bộ trong các quy định về an ninh mạng giữa các quốc gia trong khu vực cũng là một thách thức đáng kể. Dù một số quốc gia đã đưa ra các quy định nghiêm ngặt, như yêu cầu xác minh nguồn gốc nội dung AI tại Trung Quốc, sự khác biệt trong các luật pháp vẫn khiến việc hợp tác quốc tế trở nên khó khăn.

Đối phó với mối đe dọa AI

Dù AI mang lại nhiều cơ hội, nhưng những thách thức và mối đe dọa từ việc lạm dụng công nghệ này không thể bị bỏ qua. Để đối phó với tình trạng này, các tổ chức cần phát triển các chiến lược bảo mật toàn diện, kết hợp giữa công nghệ hiện đại và yếu tố con người, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế để giảm thiểu các rủi ro xuyên biên giới.