Loa thông báo nhận tiền chuyển khoản tại một cửa hàng thực phẩm ở Hà Đông, Hà Nội. Ảnh: VnExpress

Loa báo tiền, thiết bị phát âm thanh thông báo khi có tiền chuyển khoản, bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam khoảng một năm trước và trở nên phổ biến từ đầu năm 2025. Thiết bị này là một chiếc loa nhỏ, có khả năng kết nối Internet qua wifi hoặc mạng di động 4G/5G, hoạt động cùng với phần mềm quản lý hoặc ứng dụng của các ví điện tử. Khi hệ thống phát hiện có giao dịch thành công từ tài khoản ngân hàng hoặc ví điện tử, thiết bị sẽ nhận tín hiệu và phát âm thanh thông báo.

Thiết bị này hỗ trợ tiểu thương, hộ kinh doanh xác nhận giao dịch nhanh chóng, đồng thời đóng vai trò như một “lá chắn” trước các thủ đoạn lừa đảo tinh vi, chẳng hạn như giả mạo ảnh chụp màn hình chuyển khoản. Tuy nhiên, gần đây một số chủ quán ăn đã bắt đầu nhận ra rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng thiết bị này. 

Gần đây, một số chủ quán ăn ở TP.HCM đã trải qua nhiều tính huống khó xử khi tin tưởng vào loa thông báo chuyển khoản. Một chủ quán chia sẻ: “Tôi đã giao hàng mà không kiểm tra số tiền thực tế. Khách hàng gọi nhiều món, tổng cộng 200.000 – 300.000 đồng nhưng chỉ chuyển 200 hoặc 300 đồng. Loa chỉ phát ra ‘200’ hoặc ‘300’, khiến tôi nhầm tưởng đã nhận đủ tiền”. Sau vài lần bị thiếu tiền, người này đã học được bài học và giờ chỉ giao hàng khi xác nhận đúng số tiền chuyển khoản.

Một quản lý một quán trà sữa tại TP Thủ Đức cũng cho biết đã từng gặp phải tình huống tương tự. Cụ thể, một khách hàng đã xin mượn tiền mặt và chỉ chuyển khoản 230 đồng. Nhưng do trong lúc đông khách chỉ nghe loa báo ‘230’ đã tiền ngay và chỉ phát hiện cho đến khi kiểm tra doanh thu.

Thực tế, mức chuyển tiền tối thiểu khác nhau tùy theo ngân hàng, nhưng hầu hết đều quy định hạn mức thấp nhất là 1.000 hoặc 2.000 đồng. Tuy nhiên, nhiều ví điện tử cho phép chuyển từ 100 đồng, điều này tạo ra kẽ hở cho một số khách hàng lợi dụng.

Theo tìm hiểu, không chỉ 2 trường hợp trên mà nhiều người kinh doanh có loa chuyển khoản khác cũng từng gặp tình trạng tương tự. Họ khuyến cáo nên nghe kĩ số tiền hiển thị từ loa chuyển khoản trước khi giao hàng để tránh mất tiền không đáng có.

Lời khuyên khi sử dụng loa thông báo chuyển khoản

Theo ông Phan Bá Mạnh, nhà phát triển ứng dụng quản lý bán hàng và cung cấp loa báo tiền cho một số ngân hàng, thiết bị giúp giải quyết nhiều bài toán trong việc chuyển tiền online, nhất là với nhóm tiểu thương: "Việt Nam có hàng triệu tiểu thương. Mô hình kinh doanh nhỏ lẻ, khiến việc bị lừa đảo giả mạo chuyển khoản trở thành một nỗi lo với họ, đặc biệt những người lớn tuổi hoặc chưa có nhiều hiểu biết về công nghệ", ông Mạnh nói. "Thiết bị thông báo mỗi khi nhận tiền giống như trợ lý giúp giải quyết nỗi lo đó".

Ông Mạnh cho biết giải pháp này phổ biến ở một số nước phát triển, nhưng mới xuất hiện tại Việt Nam trong xu hướng thanh toán không tiền mặt và nhanh chóng được tin dùng. Một số ngân hàng gần đây cũng tích hợp trực tiếp giải pháp tương tự vào ứng dụng.

MoMo, một trong những bên đầu tiên cung cấp loa báo tiền tại Việt Nam, cho biết ý tưởng xuất phát từ nhu cầu thực tế của chủ cửa hàng và hộ kinh doanh nhỏ: cần xác nhận thanh toán thành công, trong khi bận bán hàng và không tiện kiểm tra điện thoại. Việc kiểm tra hoặc chụp lại màn hình chuyển khoản không chỉ làm gián đoạn quá trình phục vụ, mà còn tiềm ẩn rủi ro sai sót, nguy cơ gian lận từ hình ảnh giả mạo.

Theo các chuyên gia, thiết bị nhỏ gọn này đáp ứng nhu cầu của một nhóm người dùng, dễ sử dụng, phù hợp trong bối cảnh chuyển đổi số và thanh toán không tiền mặt đi sâu vào cuộc sống. Điều này cũng cho thấy chuyển đổi số không nhất thiết phải là những giải pháp đầu tư lớn và thay đổi mô hình vận hành.

Bên cạnh lợi ích về tính tiện dụng, an toàn, loa thông báo còn hạn chế như chất lượng loa ở mức trung bình, hoặc có độ bền không cao, kết nối chập chờn, thông báo có độ trễ. Một số ứng dụng thiết lập nội dung dài, khi nhiều người chuyển tiền cùng lúc có thể khiến việc thông báo mất nhiều thời gian. Chuyên gia khuyến cáo người dùng nên chọn giải pháp từ các đơn vị có thể hỗ trợ lâu dài và đảm bảo về tính bảo mật.

Để tránh những rủi ro này, nhiều chủ quán cũng đã khuyến cáo nhau nên nghe kỹ số tiền hiển thị từ loa trước khi giao hàng. Các chủ cửa hàng nên luôn kiểm tra số tiền trên ứng dụng trước khi giao hàng, yêu cầu khách hàng xác nhận lại số tiền chuyển khoản và không ngần ngại từ chối giao hàng nếu có bất kỳ nghi ngờ nào. Việc nâng cao cảnh giác trong các giao dịch không dùng tiền mặt là rất cần thiết để tránh những tổn thất không đáng có.

Đại diện một ngân hàng thương mại cho biết: “Khách vẫn chuyển đúng số tiền cho phép, hệ thống loa vẫn phát âm thanh tương ứng. Vấn đề nằm ở sự cảnh giác của người nhận”. Trong khi đó các chuyên gia nhấn mạnh rằng, trong khi loa thông báo nhận tiền chuyển khoản có thể là công cụ hỗ trợ đắc lực trong việc giao dịch, các tiểu thương cần phải đặc biệt thận trọng và không nên quá phụ thuộc vào thiết bị này. Việc kiểm tra số tiền chuyển khoản thủ công vẫn luôn là biện pháp tốt nhất để tránh những rủi ro không đáng có trong giao dịch.

(Tổng hợp)